Λαογραφία: Παροιμιακός λόγος. Παραμύθι (13Ε51_8)

Στο μάθημα εξετάζονται δύο είδη του έντεχνου λαϊκού λόγου, η παροιμία και το παραμύθι. Η μορφολογία και η λειτουργία της παροιμίας είναι πολύπλευρη και ως εκ τούτου δύσκολα θα μπορούσε να δοθεί ένας ορισμός που να καλύπτει πλήρως όλες τις διαστάσεις του είδους. Στο μάθημα επιχειρείται, κατ' αρχάς, μια ιστορική αναδρομή της παροιμίας και γίνεται αναφορά στις εκδόσεις και στον τρόπο κατάταξής της. Επίσης διασαφηνίζεται η έννοιά της μέσα από τους ορισμούς διαφόρων μελετητών της και αναλύονται θεωρίες για τη γένεση, το θεματολόγιο, την τυπολογία και τη λειτουργία της σε ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενα. Ακόμη επισημαίνεται η επιβίωση της παροιμίας τόσο ως προφορικού όσο και ως γραπτού λόγου (παροιμίες στον τύπο και σε λογοτεχνικά κείμενα). Τέλος, η παροιμία εξετάζεται σε αντίστιξη και με άλλα είδη του λαϊκού έντεχνου λόγου (παραμύθι και αίνιγμα). 

Όσον αφορά στα παραμύθια παρουσιάζονται θεωρίες σχετικά με την προέλευση και τη διάδοση τους και επισημαίνεται η σχέση τους με τον μύθο. Εν συνεχεία δίνεται έμφαση σε μεθόδους ανάλυσης του παραμυθιού (λειτουργικές, δομικές και προσεγγίσεις αποδόμησης και μεταμοντερνισμού). Αναλύονται οι έρευνες και οι θεωρίες των V. Propp, A. Olrik, A. J. Greimas κτλ, ενώ ιδιαίτερα μάς απασχολεί το ελληνικό λαϊκό παραμύθι (R. Dawkins, Γ. Α. Μέγας, Μ. Γ. Μερακλής κτλ). Τέλος αναφέρεται η παιδαγωγική διάσταση του παραμυθιού και η εξέλιξή του στη σύγχρονη εποχή.