Αρχές Σχεδιασμού Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Υλικού
Kostas Dimopoulos
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής-τρια θα είναι σε θέση να:
- Περιγράφουν τα συστατικά μέρη που συνιστούν ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα
- Αναφέρουν τις προϋποθέσεις για την επιτυχή εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος
- Κατανοούν την επίδραση ποικίλων παραγόντων (ιδεολογικών, κοινωνικών, κλπ) στο σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων
- Σχεδιάζουν μικρής διάρκειας εκπαιδευτικά προγράμματα κυρίως στον τομέα της μη τυπικής εκπαίδευσης
- Σχεδιάζουν και εφαρμόζουν διάφορες μεθόδους αξιολόγησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων
- Αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης των διαφόρων ειδών εκπαιδευτικού υλικού σε κάθε εκπαιδευτική περίσταση
- Διατυπώνουν τις προδιαγραφές σχεδιασμού ενός εκπαιδευτικού υλικού με βάση τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά του προγράμματος στο οποίο αντιστοιχεί
- Αναγνωρίζουν τις ιδιαίτερες εκφραστικές δυνατότητες διαφορετικών κωδίκων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού (γραπτή γλώσσα, εικονογράφηση ακίνητη και κινούμενη, ήχος)
- Σχεδιάζουν και αναπτύσσουν δείγματα εκπαιδευτικού υλικού για συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα
Περιεχόμενο του μαθήματος
Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
Θ.Ε.1: Τι είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα; (1η εβδομάδα)
Θ.Ε. 2: Ποιοι είναι οι βασικοί τύποι εκπαιδευτικών προγραμμάτων; (2η εβδομάδα)
Θ.Ε.3: Μοντέλα σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων και παράγοντες επιρροής στο σχεδιασμό τους (3η εβδομάδα)
Θ.Ε.4: Η διαδικασία της διερεύνησης εκπαιδευτικών αναγκών και της ανάλυσης χάσματος δεξιοτήτων (4η εβδομάδα)
Θ.Ε.5: Διατύπωση προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Γνώσεις (5η εβδομάδα)
Θ.Ε.6: Διατύπωση προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Ικανότητες και Στάσεις (6η εβδομάδα)
Θ.Ε.7: Εκπαιδευτικές τεχνικές και σχεδιασμός μαθησιακών δραστηριοτήτων σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα (7η-8η εβδομάδα)
Θ.Ε.8: Αξιολόγηση εκπαιδευόμενων (9η εβδομάδα)
Θ.Ε.9: Μοντέλα αξιολόγησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων (10η εβδομάδα)
Θ.Ε.10: Ο ρόλος της υλικοτεχνικής υποδομής στο σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων (11η εβδομάδα)
Θ.Ε.11: Κοστολόγηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος (12η εβδομάδα)
Θ.Ε.12: Επανάληψη βασικών σημείων του μαθήματος (13η εβδομάδα)
Σχεδιασμός Εκπαιδευτικού Υλικού
Θ.Ε.1: Η έννοια και τα είδη του εκπαιδευτικού υλικού (1η εβδομάδα)
Θ.Ε.2: Παιδαγωγικά μοντέλα σχεδιασμού εκπαιδευτικού υλικού (2η και 3η εβδομάδα)
Θ.Ε.3: Ο ρόλος του γλωσσικού κώδικα στο σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού (4η εβδομάδα)
Θ.Ε.4: Ο ρόλος της εικονογράφησης στο σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού(5η και 6η εβδομάδα)
Θ.Ε.5: Ο συνδυασμός του γλωσσικού και του απεικονιστικού κώδικα στο σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού (7η εβδομάδα)
Θ.Ε.6: Στοιχεία προσανατολισμού του εκπαιδευόμενου στην προσπέλαση και τη μελέτη του εκπαιδευτικού υλικού (8η εβδομάδα)
Θ.Ε.7: Σχεδιασμός έντυπου και ψηφιακού υλικού για εκπαίδευση από απόσταση (9η και 10η εβδομάδα)
Θ.Ε.8: Πολυμεσικό και διαδραστικό εκπαιδευτικό υλικό (11η εβδομάδα)
Θ.Ε.9: Αξιολόγηση εκπαιδευτικού υλικού (12η εβδομάδα)
Θ.Ε.10: Επανάληψη βασικών σημείων του μαθήματος (13η εβδομάδα)
Τρόποι αξιολόγησης
- Project σχεδιασμού εκπαιδευτικού προγράμματος και αντίστοιχου υλικού (βαρύτητα 25%)
- Ασκήσεις εμπέδωσης της θεωρίας (βαρύτητα 15%)
- Τελικές γραπτές εξετάσεις (βαρύτητα 60%)
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
Κουλαϊδής Β., & Τσατσαρώνη Α. (επιμ.) (2010). Παιδαγωγικές Πρακτικές: ́Ερευνα και Εκπαιδευτική Πολιτική. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Φλουρής Γ. (2005). Αναλυτικά Προγράμματα για μια νέα εποχή στην εκπαίδευση. Αθήνα: Γρηγόρης.
Καψάλης Α., Χαραλάμπους Δ. (2008). Σχολικά εγχειρίδια Θεσμική εξέλιξη και σύγχρονη προβληματική. Αθήνα: Μεταίχμιο..
Κουλαϊδής, Β., Δημόπουλος Κ., Σκλαβενίτη Σ., Χρηστίδου Β. (2002). Τα κείμενα της τεχνο-επιστήμης στο δημόσιο χώρο. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Μπονίδης Κ. (2004). Το περιεχόμενο του σχολικού βιβλίου ως αντικείμενο έρευνας Διαχρονική εξέταση της σχετικής έρευνας και μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά
Journal of Curriculum Studies (http://www.tandfonline.com/toc/tcus20/current#.U7pUAkD5M0U)
Educational Media International
https://www.tandfonline.com/toc/remi20/current
Λιγότερα
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής-τρια θα είναι σε θέση να:
- Περιγράφουν τα συστατικά μέρη που συνιστούν ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα
- Αναφέρουν τις προϋποθέσεις για την επιτυχή εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος
- Κατανοούν την επίδραση ποικίλων παραγόντων (ιδεολογικών, κοινωνικών, κλπ) στο σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων
- Σχεδιάζουν μικρής διάρκειας εκπαιδευτικά προγράμματα κυρίως στον τομέα της μη τυπικής εκπαίδευσης
- Σχεδιάζουν και εφαρμόζουν διάφορες μεθόδους αξιολόγησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων
- Αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης των διαφόρων ειδών εκπαιδευτικού υλικού σε κάθε εκπαιδευτική περίσταση
- Διατυπώνουν τις προδιαγραφές σχεδιασμού ενός εκπαιδευτικού υλικού με βάση τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά του προγράμματος στο οποίο αντιστοιχεί
- Αναγνωρίζουν τις ιδιαίτερες εκφραστικές δυνατότητες διαφορετικών κωδίκων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής-τρια θα είναι σε θέση να:
- Περιγράφουν τα συστατικά μέρη που συνιστούν ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα
- Αναφέρουν τις προϋποθέσεις για την επιτυχή εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος
- Κατανοούν την επίδραση ποικίλων παραγόντων (ιδεολογικών, κοινωνικών, κλπ) στο σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων
- Σχεδιάζουν μικρής διάρκειας εκπαιδευτικά προγράμματα κυρίως στον τομέα της μη τυπικής εκπαίδευσης
- Σχεδιάζουν και εφαρμόζουν διάφορες μεθόδους αξιολόγησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων
- Αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης των διαφόρων ειδών εκπαιδευτικού υλικού σε κάθε εκπαιδευτική περίσταση
- Διατυπώνουν τις προδιαγραφές σχεδιασμού ενός εκπαιδευτικού υλικού με βάση τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά του προγράμματος στο οποίο αντιστοιχεί
- Αναγνωρίζουν τις ιδιαίτερες εκφραστικές δυνατότητες διαφορετικών κωδίκων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Οριστεί η έννοια του Εκπαιδευτικού Προγράμματος (Ε.Π)
- Προσδιοριστούν τα δομικά στοιχεία ενός Ε.Π
- Γίνει η διάκριση ανάμεσα σε κλειστά και ανοικτά Ε.Π
- Αναφερθούν πρόσθετοι παράγοντες που καθορίζουν την εφαρμογή ενός Ε.Π
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Οριοθετηθεί η έννοια του εκπαιδευτικού υλικού
- Αναγνωριστούν τα είδη του
- Εντοπιστούν τα βασικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε είδους
- Καθοριστούν οι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία επιλογής εκπαιδευτικού υλικού
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Προσδιοριστούν οι συνηθέστεροι τύποι εκπαιδευτικών προγραμμάτων ως προς το περιεχόμενο τον τρόπο υλοποίησης αλλά και το σκοπό τους
- Οριστούν οι βασικές ομάδες στόχοι στους οποίους απευθύνεται ο κάθε τύπος προγράμματος
- Περιγραφούν τα βασικά χαρακτηριστικά του κάθε τύπου εκπαιδευτικού προγράμματος
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Παρουσιαστούν τα βασικά χαρακτηριστικά του παραδοσιακού, του ανακαλυπτικού και του εποικοδομητικού διδακτικού μοντέλου.
- Συγκριθούν ως προς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους τα τρία μοντέλα.
- Παρουσιαστούν οι τρόποι με τους οποίους τα συγκεκριμένα μοντέλα υλοποιούνται στο πλαίσιο του σχεδιασμού εκπαιδευτικού υλικού.
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Αναλυθούν οι εκφραστικές ικανότητες της γλώσσας (γραπτής και ηχητικής) στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού.
- Είδη κειμένων (genres) στο εκπαιδευτικό υλικό.
- Προσδιοριστεί ο βαθμός επεξεργασίας του γλωσσικού κώδικα μέσω της χρήσης της έννοιας της τυπικότητας.
- Οριστεί η έννοια του «γραμματισμού»
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Αναλυθούν οι εκφραστικές ικανότητες της εικονογράφησης (ακίνητης και κινούμενης) στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού.
- Μπορούν οι εκπαιδευόμενοι τα διακρίνουν τα είδη εικονογράφησης ανάλογα με: α) το βαθμό συμφωνίας τους με την ανθρώπινη οπτική αντίληψη και β) την εννοιολογική τους λειτουργία.
- Εντοπίζονται τα κρίσιμα χαρακτηριστικά της εικονογράφησης που δημιουργούν μια κοινωνικού τύπου σχέση με το θεατή.
Στόχοι του μαθήματος είναι οι φοιτητές να:
- Αντιληφθούν ότι το νόημα ενισχύεται από το συνδυασμό γραπτού κειμένου και εικονογράφησης.
- Κατανοήσουν πως πρέπει να σχεδιάζουν εκπαιδευτικά υλικά που συνδυάζουν κείμενα και εικονογράφηση ώστε να επιτυγχάνουν τη μεγιστοποίηση του νοήματος που προκύπτει.
- Κατανοήσουν πως θα πρέπει να συνδυάζουν σε νοηματικό επίπεδο το γραπτό κείμενο με την εικονογράφηση στο εκπαιδευτικό υλικό.
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Προσδιοριστούν τα στοιχεία που σηματοδοτούν τη «διάταξη» του περιεχομένου του εκπαιδευτικού υλικού
- Προσδιοριστούν τα στοιχεία που σηματοδοτούν τη λειτουργική ενότητα στοιχείων του εκπαιδευτικού υλικού
- Οριστούν οι έννοιες «γραμμικό» και «μη γραμμικό» εκπαιδευτικό υλικό
- Αναλυθούν οι παιδαγωγικές περιστάσεις υπό τις οποίες κρίνεται ως καταλληλότερη η χρήση του κάθε είδους υλικού (γραμμικό ή μη γραμμικό)
Στόχοι του μαθήματος είναι οι φοιτητές να:
- Αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά ενός καλά σχεδιασμένου έντυπου εκπαιδευτικού υλικού για χρήση σε συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης
- Αναφέρουν τις διάφορες κατηγορίες του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού
- Αναγνωρίζουν τις εκπαιδευτικές δυνατότητες του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού σε συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Επεξηγηθεί ο όρος «πολυμεσικό» εκπαιδευτικό υλικό
- Οριστεί η έννοια του «διαδραστικού» εκπαιδευτικού υλικού
- Παρουσιαστούν βασικά είδη διαδραστικού εκπαιδευτικού υλικού
- Αναλυθούν τα πλεονεκτήματα του πολυμεσικού και του διαδραστικού εκπαιδευτικού υλικού
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Προσδιοριστούν οι βασικοί τρόποι αξιολόγησης του εκπαιδευτικού υλικού
- Προσδιοριστούν οι σημαντικότεροι άξονες αξιολόγησης του εκπαιδευτικού υλικού οι οποίοι συνήθως χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία αυτή
- Αναλυθεί η έννοια της ρουμπρίκας (εσχάρας) αξιολόγησης
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Προσδιοριστούν τα διαφορετικά μοντέλα σχεδιασμού Ε.Π
- Συζητηθούν οι βασικές προϋποθέσεις στο σχεδιασμό Ε.Π
- Εντοπιστούν οι βασικές επιρροές στο σχεδιασμό Ε.Π από το ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό πεδίο
Στόχοι του μαθήματος είναι:
- Η κατανόηση της σημασίας της διερεύνησης αναγκών των εκπαιδευομένων στο σχεδιασμό ενός προγράμματος.
- Ο προσδιορισμός των βασικών μεθοδολογικών εργαλείων για την ανίχνευση τέτοιων αναγκών.
- Η παρουσίαση της διαδικασία skills gap analysis
Στόχοι του μαθήματος είναι:
- Ο ορισμός της έννοιας της προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων
- Η σωστή διατύπωση προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων στον τομέα των γνώσεων
- Η αντίληψη ότι η διατύπωση των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων ενός προγράμματος καθορίζει το περιεχόμενο αλλά και τους τρόπους αξιολόγησης των εκπαιδευόμενων σε ένα πρόγραμμα
Στόχοι του μαθήματος είναι:
- Ο ορισμός των εννοιών της ικανότητας και της δεξιότητας
- Ο ορισμός των εννοιών της στάσης και της πεποίθησης
- Η σωστή διατύπωση προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων στον τομέα των ικανοτήτων
- Η σωστή διατύπωση προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων στον τομέα των στάσεων και των πεποιθήσεων
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Προσδιοριστούν τα βασικά χαρακτηριστικά του ανακαλυπτικού μοντέλου μάθησης
- Παρουσιαστούν είδη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που συνάδουν με το ανακαλυπτικό μοντέλο μάθησης
- Περιγραφούν συγκεκριμένα είδη εκπαιδευτικών τεχνικών με βάση τα οποία μπορούν να υλοποιηθούν οι διάφορες μαθησιακές δραστηριότητες
Στόχοι του μαθήματος είναι:
- Η κατανόηση της σημασίας της αξιολόγησης των επιτευγμάτων των εκπαιδευόμενων σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα
- Η παρουσίαση των βασικών κριτικών που υπάρχουν σχετικά με το ρόλο της αξιολόγησης των εκπαιδευόμενων
- Η διάκριση των εννοιών «μέτρηση», «εκτίμηση», «διόρθωση», «βαθμολογία» και «εξέταση» σε μια αξιολογική διαδικασία
- Η κατανόηση της σημασίας των τεχνικών «Αυθεντικής Αξιολόγησης» με στόχο τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης και αξιοποιεί τέτοιες τεχνικές που ευνοούν την ανάπτυξη γνωστικών, μεταγνωστικών, κοινωνικών, και επικοινωνιακών δεξιοτήτων
- Ο προσδιορισμός των βασικών τεχνικών και μέσων αποτίμησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων των εκπαιδευόμενων ανάλογα με την προσέγγιση που υιοθετείται κάθε φορά
- Η αναγνώριση ειδικά της σημασίας της αυτοαξιολόγησης
Οι στόχοι του μαθήματος είναι:
- Η κατανόηση της σκοπιμότητας της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
- Ο προσδιορισμός των βασικών φάσεων της διαδικασίας αξιολόγησης ενός προγράμματος.
- Η διάκριση ανάμεσα στα πεδία, τους άξονες και τα κριτήρια ενός προγράμματος αξιολόγησης.
- Η παρουσίαση του μοντέλου αξιολόγησης των τεσσάρων επιπέδων του Kirkpatrick.
Στόχοι του μαθήματος είναι:
- Η παρουσίαση των βασικότερων από τα σύγχρονα εποπτικά μέσα
- Η κατανόηση των βασικών πλεονεκτημάτων του κάθε εποπτικού μέσου για διάφορες εκπαιδευτικές χρήσεις
- Η αναγνώριση της παιδαγωγικής διάστασης της διαρρύθμισης του εκπαιδευτικού χώρου
- Ο προσδιορισμός των βασικών χαρακτηριστικών ενός ποιοτικού εκπαιδευτικού χώρου
Στόχοι του μαθήματος είναι να:
- Προσδιοριστούν οι βασικές πηγές κόστους ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.
- Αποτιμηθεί το βασικό ύψος της δαπάνης ανά πηγή κόστους.
- Προσδιοριστούν οι βασικοί τρόποι χρηματοδότησης ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.
- Προσδιοριστεί η έννοια της οικονομικής βιωσιμότητας ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
- Τρίτη, 01 Σεπτεμβρίου 2020
- Τρίτη, 01 Σεπτεμβρίου 2020
- Τρίτη, 01 Σεπτεμβρίου 2020
- Δευτέρα, 06 Ιουλίου 2020
- Τετάρτη, 17 Ιουνίου 2020