Σκηνοθετικά Ρεύματα

Σκηνοθετικά Ρεύματα

Χειμερινό Εξάμηνο 2016

Διδάσκουσα: Μαρίνα Κοτζαμάνη

Τρίτη 9-12 π.μ.

Αίθουσα Προβολών Πινακοθήκης

Ώρες γραφείου: Δευτέρα 6-7

m.a.kotzamani@gmail.com

Το μάθημα αυτό εξετάζει την ιστορική εξέλιξη της τέχνης της σκηνοθεσίας με ιδιαίτερη έμφαση στους δημιουργούς του πρώτου μισού του 20^ου αιώνα.  Παράλληλα, ευαισθητοποιεί τους φοιτητές ως προς την φύση της τέχνης της σκηνοθεσίας, παρουσιάζοντας τους μια πολυμορφία προσεγγίσεων ως προς το τι συνιστά σκηνική τέχνη.  Θα ερευνήσουμε σκηνικά ρεύματα όπως η αληθοφάνεια, ο συμβολισμός, ο εξπρεσιονισμός, το θέατρο με εικαστικές καταβολές, καθώς και το πολιτικό θέατρο.  Η μελέτη σκηνοθετών εστιάζει στην μελέτη χαρακτηριστικών παραστάσεων και υποστηρίζεται από οπτικοακουστικό υλικό, καθώς και κείμενα των σκηνοθετών.  Οι σκηνοθέτες που θα μας απασχολήσουν συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων τους Α. Antoine, C. Stanislavsky, A. Appia, M. Reinhardt και E. Piscator.

Κανονισμοί του μαθήματος

Η συμμετοχή των φοιτητών/τριών στην διεξαγωγή του μαθήματος προσμετράται στην γενική βαθμολογία. 

Εκτός από την τελική εξέταση, στο μάθημα αυτό απαιτείται μία μικρής έκτασης εργασία (3-5 σελίδες) σε θέμα που θα καθοριστεί από την διδάσκουσα.  Οι εργασίες πρέπει να είναι δακτυλογραφημένες σε διπλό διάστημα.  Η καθυστέρηση στην παράδοση των εργασιών θα έχει επίπτωση στην βαθμολογία.  Δεν θα γίνονται δεκτές εργασίες των οποίων το θέμα δεν έχει εγκριθεί από την διδάσκουσα.  Είναι αρκετό για τις εργασίες να βασιστείτε στην βιβλιογραφία του μαθήματος.  Εάν χρησιμοποιήσετε άλλες πηγές, πρέπει να τις αναφέρετε στις υποσημειώσεις.  Εκτιμώ ιδιαίτερα την πρωτοτυπία στην σκέψη, την φαντασία και την ικανότητα να κάνετε γόνιμες συγκρίσεις ανάμεσα σε σκηνοθέτες και παραστάσεις. 

Εργασίες με αντιγραφές θα μηδενίζονται και η αντιγραφή θα έχει περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στην τελική βαθμολογία.

Η ποσόστωση της βαθμολογίας έχει ως εξής: Γραπτή εργασία (30%), συμμετοχή στην διεξαγωγή του μαθήματος (20%), εξέταση (50%).

Στο μάθημα απαιτούνται επτά παρουσίες από όλους όσους έχουν εγγραφεί.  Οι ακροατές είναι ευπρόσδεκτοι. 

Πρόγραμμα μαθημάτων

1. Εισαγωγή

Ν. Παπανδρέου, Περί Θεάτρου (αποσπάσματα)

2. Ρεαλισμός και ανεξάρτητα θέατρα Ι
3. Antoine
4. D. Bablet, Ιστορία της Σύγχρονης Σκηνοθεσίας Ι 13-27

Antoine, “Το ελεύθερο θέατρο» στο Από το θέατρο Τέχνης στην Τέχνη του θεάτρου, 17-19

1. E. Zola, “Ο νατουραλισμός» στο Κείμενα για την κριτική και το θέατρο

Strindberg, Πρόλογος στην Δεσποινίδα Τζούλια (απόσπασμα).

3. Ρεαλισμός και ανεξάρτητα θέατρα ΙΙ

Το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας

1. D. Bablet, Ιστορία της Σύγχρονης Σκηνοθεσίας Ι 28-48

Stanislavsky, Η Ζωή μου στην τέχνη, τ. Α, 274-282

_______, «Στο θέατρο δεν αρκεί μόνο το ταλέντο» στο Από το θέατρο Τέχνης … 22-23.

Meyerhold, «Νατουραλιστικό θέατρο και θέατρο ατμόσφαιρας» στο Μέγιερχολντ, Κείμενα για το θέατρο, 51-64.

4. Appia και E. G. Craig
5. D. Bablet, Ιστορία της Σύγχρονης Σκηνοθεσίας Ι 61-94
6. L. Simonson, « Οι ιδέες του Αδόλφου Άππια» στο Αρχιτέκτονες του σύγχρονου θεάτρου, 165-190.
7. A. Appia, «Για μια αναθεώρηση της σκηνοθεσίας» στο Από το θέατρο Τέχνης στην Τέχνη του θεάτρου, 29-33.

Craig, «Μερικές δυσάρεστες τάσεις του σύγχρονου θεάτρου» στο Από το θέατρο Τέχνης …, 39-43.

________.  «Η τέχνη του θεάτρου» στο Αρχιτέκτονες …, 105-128.

_______.  «The actor and the Uber Marionette” Theatre, Theory, Theatre (selections), 390-398.

5. Max Reinhardt
6. D. Bablet, Ιστορία της Σύγχρονης Σκηνοθεσίας I, 111-118.

Reinhardt, «Περί ηθοποιού» στο Από το θέατρο Τέχνης …, 70-75.

________, «Of actors” στο Max Reinhardt 1873-1973: A Centennial Festschrift.

6. Πρωτοπορίες και θέατρο: φουτουρισμός, νταντά, υπερρεαλισμός, Μπαουχάους

Jomaron, Ιστορία της Σύγχρονης σκηνοθεσίας ΙΙ, 67-80 και 180-196.

Marinetti, “The variety theater” στο Theatre Theory, Theatre, 419-426.

Ε. Πραμπολινι, “From Futurist Scenography” στο Twentieth Century Theatre: A Sourcebook, 23-24.

Ch. Tzara, “Speech from the First Celestial Adventure of Mr. Antipyrine.  The secret of the Handkerchief of Clouds” στο Twentieth Century Theater, 25-27.

59. Bigsby, «Ορισμοί, δηλώσεις, μανισφέστα 1 και 4» στο Νταντά και Σουρρεαλισμός, 11-17, 57-59.
60. Apollinaire, “From the Prologue to the Breasts of Tiresias” στο Twentieth Century Theater …, 28-30.

Α. Μπρετόν, «Γραπτή υπερρεαλιστική σύνθεσις ή δράσις αυτόματη εξολοκλήρου» στο Ανθολογία Υπερρεαλισμού, 345-346.

47. Schlemmer, “From New Stage Forms” στο Twentieth Century Theater …, 46-47.

7, 8      V. Meyerhold

1. D. Bablet, Ιστορία της Σύγχρονης Σκηνοθεσίας I, 99-104

Jomaron, Ιστορία της Σύγχρονης σκηνοθεσίας ΙΙ, 81-124.

Meyerhold, Νατουραλιστικό θέατρο και Θέατρο ατμόσφαιρας, στο Μέγιερχολντ, Κείμενα για το θέατρο, 40-51 και 121-150.

9. Προφορική Εξέταση στην ύλη του μαθήματος που καλύπτει τα θέματα 1-8. 

10, 11  Το πολιτικό θέατρο στη Γερμανία

Εξπρεσιονισμός, E. Piscator και B. Brecht

Jomaron, Ιστορία της Σύγχρονης σκηνοθεσίας ΙΙ, 13-67

1. Hasenclever, “The Task of Drama” Twentieth Century Theater: A Sourcebook, 95-97
2. E. Piscator, «Το θέατρο έχει την δυνατότητα να ανήκει στον αιώνα μας» στο Αρχιτέκτονες του σύγχρονου θεάτρου 77-80
3. B. Brecht, «Σκηνή του δρόμου» στο Αρχιτέκτονες του σύγχρονου θεάτρου 83-93

12        A. Artaud

Jomaron, Ιστορία της Σύγχρονης σκηνοθεσίας ΙΙ, 180-196

161. Artaud, «Το θέατρο της σκληρότητας» στο Αρχιτέκτονες του σύγχρονου θεάτρου 141-161.

13        Ανασκόπηση